Zaparcia u niemowląt. Objawy. Co na zaparcia u dzieci i prawidłowa dieta

Zaparcie u niemowlaka to stan, który charakteryzuje się zbyt długimi odstępami pomiędzy wypróżnieniami (rzadziej niż 2 razy w tygodniu). Jak rozpoznać zatwardzenie u dziecka? Jakie mogą być tego przyczyny? Co pomaga na zaparcia u niemowlaka karmionego piersią lub sztucznie? Odpowiadamy na te pytania.

Zaparcia u niemowląt

Zaparcia u dziecka to dolegliwość, która polega na nadmiernym zbiciu stolca i zmniejszeniu liczby wypróżnień. Zaburzenie to występuje okresowo u nawet 30% dzieci. Jeśli zaparcia u noworodka lub zaparcia u niemowlaka, karmionego piersią bądź sztucznie, to jedyny objaw, który występuje sporadycznie, nie ma powodu do niepokoju. Natomiast gdy zatwardzeniu u dziecka towarzyszą inne objawy, np. osłabienie lub spadek masy ciała lub też, dolegliwość ta ma charakter przewlekły, niezbędna jest jak najszybsza konsultacja z lekarzem pediatrą.

Objawy i przyczyny zaparć u dzieci

Jak rozpoznać zaparcia u niemowlaka? Objawy zaparć u małych dzieci to najczęściej:

• bolesne oddawanie stolcu (dziecko komunikuje to płaczem);
• brudzenie bielizny podczas oddawania stolcu;
• oddawanie twardych i obfitych stolców;
• wypróżnienia rzadsze niż 2 razy w tygodniu.

W połowie przypadków zatwardzeniu u niemowląt może się towarzyszyć także niewielka domieszka krwi w stolcu.
Jakie są przyczyny zaparć u dzieci? Najczęstsze z nich to:

• niedawno przebyta biegunka;
• niedobór płynów w diecie;
• niedobór produktów będących źródłem błonnika w diecie;
• nieprawidłowa praca jelit (np. wynikająca z niedojrzałości układu pokarmowego);
• stres (np. w związku z pozostawieniem dziecka pod opieką obcej osoby);
• zbyt wczesna sadzanie malucha na nocniku.

Bardzo częste są zaparcia przy rozszerzaniu diety – wraz z wprowadzeniem do jadłospisu małego dziecka nowych pokarmów dochodzi do tymczasowego zaburzenia procesu wydalania. Równie popularnym problemem są także zaparcia u noworodka karmionego sztucznie. W większości przypadków wynika to z nieprawidłowego przygotowywania sztucznego mleka (np. użycia niewłaściwych proporcji w stosunku do wody).
U 5% dzieci przyczyną zaparć są choroby organiczne, takie jak np. alergia pokarmowa, celiakia, choroba Hirschsprunga, choroby układu nerwowego i mięśniowego, niedoczynność tarczycy czy też zespół Downa. Rozpoznanie przyczyny zaparć u dzieci ustala się na podstawie wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego dziecka. W niektórych przypadkach mogą być konieczne dodatkowe badania diagnostyczne, takie jak np. czas pasażu znaczników, manometria, wlew kontrastowy jelita grubego czy też badanie histopatologiczne jelita grubego.

Co na zatwardzenie u dziecka i dieta na zaparcia

Co zrobić, gdy wystąpiły zaparcia u niemowlaka? Jak pomóc dziecku? W większości przypadków dolegliwość mija samoistnie w ciągu kilku dni. Proces ten można jednak przyspieszyć. Co na zaparcia u niemowlaka stosować, aby załagodzić nieprzyjemne objawy? Kluczowe jest:

• odpowiednie nawadnianie malucha w okresie odstawiania go od piersi;
• włączenie do diety malucha suszonych owoców oraz warzyw takich jak np. brokuł lub dynia;
• unikanie podawania dziecku produktów powodujących zatwardzenie, takich jak np. ryż biały, gotowana marchew, ziemniak, kapusta, groch, fasola lub ciecierzyca.

Co na zaparcia dla dzieci? Domowe sposoby

Co jeszcze można zrobić? Co na zatwardzenie u dziecka może pomóc? Sprawdzone domowe sposoby na zaparcia u dzieci w wieku niemowlęcym to:

• ciepła kąpiel;
• delikatne poruszanie nogami malucha tak, aby pobudzić jego perystaltykę;
• masaż brzuszka delikatnymi, kolistymi ruchami.

Co na zaparcia u dzieci? Dieta

Jeśli chodzi o dietę na zaparcia u dzieci, warto zapoznać się dokładniej z jej zasadami. Najważniejsze z nich to:

• tak jak wspomniano powyżej, ograniczenie produktów, które osłabiają perystaltykę jelit i przez to nasilają zaparcia;
• uwzględnianie w diecie fermentowanych napojów mlecznych – zawarte w nich żywe kultury bakterii poprawiają perystaltykę;
• zadbanie o odpowiednią, zalecaną w normach dla dzieci ilość błonnika;
• zapewnienie dziecku odpowiedniej ilości płynów – nie tylko wody, ale i różnych napojów oraz potraw w postaci płynnej.

WAŻNE: wprowadzanie do diety dziecka nowych produktów spożywczych powinno zostać przeprowadzone stopniowo i zgodnie z obowiązującymi standardami medycznymi. Więcej informacji na ten temat można znaleźć na oficjalnych stronach internetowych WHO (Światowa Organizacja Zdrowia), AAP (Amerykańska Akademia Pediatrii), ESPGHAN (Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci) oraz PTGHiŻD (Polskie Towarzystwo Gastrologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci).

Co na zaparcia u dzieci – leczenie

Jeśli dieta na zatwardzenie u dziecka jest nieskuteczna, lekarz pediatra może podjąć decyzję o leczeniu farmakologicznym bądź zabiegowym. Farmakologiczne sposoby na zaparcia u dzieci to np. wlewka czyszcząca z fizjologicznego roztworu NaCl z dodatkiem laktulozy. Tymczasem leczenie zabiegowe jest wdrażane w ciężkich i przewlekłych przypadkach.