Kalendarz szczepień. Szczepienia noworodka i niemowlaka

Szczepienie to najlepszy sposób ochrony przed drobnoustrojami chorobotwórczymi. Szczepionki mają na celu pobudzenie organizmu tak, aby wytwarzał on przeciwciała i był w stanie zwalczyć infekcję. Po jakie szczepienie dla noworodka warto sięgnąć i kiedy je wykonać? Jak przygotować malucha do szczepienia? Czym jest niepożądany odczyn poszczepienny u niemowlaka i jak go uniknąć? Odpowiadamy na te i więcej pytań związanych z kalendarzem szczepień noworodka i niemowlaka.

Szczepienia noworodka

Pierwsze szczepienie noworodka odbywa się jeszcze na oddziale noworodkowym, w ciągu 24 godzin po narodzinach. Chroni ono przed dwoma groźnymi dla młodego organizmu chorobami zakaźnymi. Jakie szczepienia dla noworodka są obowiązkowe? Mowa o szczepionce przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz szczepieniu przeciwko gruźlicy (BCG).

Pierwsze szczepienie dziecka przeciwko WZW typu B

Pierwsza dawka szczepionki dla noworodka WZW typu B jest podawana od razu po narodzinach. Chroni ona skutecznie przed zachorowaniem na tę niebezpieczną chorobę zakaźną, jednak do pełnego uodpornienia potrzebne będą kolejne dawki w późniejszych miesiącach życia. Szczepienie noworodka przeciw WZW typu B należy do szczepionek nieżywych, zazwyczaj jest ono bardzo dobrze tolerowane przez malucha.

Szczepionka na gruźlicę u noworodka

Obowiązkowe szczepienia noworodka to także szczepionka przeciwko gruźlicy. Szczepienie należy do tzw. szczepionek żywych – oznacza to, że zawiera ono żywe, ale niezdolne do wywołania choroby drobnoustroje. Po podaniu szczepionki na gruźlicę w miejscu wkłucia pojawia się niewielkie owrzodzenie, zmiana ta goi się samoistnie.

Szczepienie dziecka po porodzie – przeciwwskazania

Szczepienie dziecka po porodzie jest wykonywane, o ile maluch nie ma do tego przeciwwskazań medycznych. Żywa szczepionka przeciwko gruźlicy nie może być podana, gdy:

• doszło do zakażenia HIV u matki (aby podać szczepienie, konieczne jest wykluczenie zakażenia u dziecka);
• masa ciała dziecka wynosi poniżej 2 000 kg;
• zaszło podejrzenie wrodzonych zaburzeń odporności.

Tymczasem przeciwwskazaniem do podania szczepionki dla noworodka WZW typu B jest gorączka lub stan podgorączkowy.
Choroby zakaźne takie jak WZW typu B są szczególnie niebezpieczne dla wcześniaków. Maluchy, które zostały przedwcześnie urodzone, wytwarzają przeciwciała wolniej. Odporność może się u nich wytworzyć dopiero po podaniu kolejnych dawek szczepionki.

Szczepienia niemowlaka

Kiedy pierwsze szczepienie dziecka jest zalecane? Z uwagi na to, że niemowlęta są narażone w większym stopniu na różne infekcje, program szczepień warto u nich wdrożyć jak najwcześniej. Pierwsze szczepienia niemowlaka to DTP (błonica, tężec, krztusiec), kolejna dawka WZW B, Hib (szczepionka skierowana przeciwko bakterii Gram-ujemnej Haemophilus influenzae typu b) oraz szczepienie przeciwko pneumokokom. Są one podawane już w 2. miesiącu życia.
Inne najważniejsze szczepienia niemowlaka to także:

• szczepienie przeciwko rotawirusom;
• szczepienie przeciwko polio;
• szczepienie MMR (odra, świnka, różyczka).

Niemowlę po szczepieniu – jak o nie zadbać?

Po wykonaniu szczepienia niemowlaka należy pozostać z dzieckiem pod gabinetem lekarskim przez około 30 minut. Wynika to z faktu, że szczepienie może się wiązać ze skutkami ubocznymi lub nawet wywołać odczyn poszczepienny u niemowlaka. Przed wykonaniem szczepienia rodzice są zawsze informowani o możliwych reakcjach i objawach niepożądanych. Pediatra wyjaśnia także, co robić w sytuacji, gdy wystąpiły nietypowe symptomy po podaniu szczepionki.

Zalecane szczepienia niemowlaka

Poza szczepieniami obowiązkowymi warto zastanowić się także nad podaniem dziecku innych zalecanych szczepionek , mianowicie:

• przeciwko meningokokom;
• przeciwko ospie wietrznej;
• przeciwko WZW typu A.

Warto jednak pamiętać, że powyższe szczepionki są płatne.

Kalendarz szczepień

Dokładne informacje dotyczące programu szczepień ochronnych, a także obowiązujący dla danego roku kalendarz szczepień noworodka i kalendarz szczepień niemowląt są przygotowane co roku przez Pediatryczny Zespół Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych powołany zarządzeniem Ministra Zdrowia oraz Radę Sanitarno-Epidemiologiczna – organ doradczy i opiniodawczy Głównego Inspektora Sanitarnego.

Kalendarz szczepień noworodka 2021

Obowiązkowe szczepienia podawane od razu po urodzeniu to:

• szczepienie WZW B (pierwsza dawka);
• gruźlica.

Kalendarz szczepień niemowlaka 2021

Obowiązkowe szczepienia dla niemowlaka:

• 2. miesiąc życia – DTP (błonica, tężec, krztusiec), WZW B, Hib, pneumokoki, rotawirusy;
• 4. miesiąc życia – DTP (błonica, tężec, krztusiec), polio, Hib, pneumokoki, rotawirusy;
• 5-6. miesiąc życia – DTP (błonica, tężec, krztusiec), polio, Hib, rotawirusy;
• 7. miesiąc życia – WZW B;
• 13-15. miesiąc życia – MMR (odra, różyczka, świnka), pneumokoki;
• 16-18. miesiąc życia – DTP (błonica, tężec, krztusiec), polio, Hib.

Zalecane szczepienia dla niemowlaka:

• 2. miesiąc życia – meningokoki;
• 4. miesiąc życia – meningokoki;
• 5-6. miesiąc życia – meningokoki;
• 7. miesiąc życia – meningokoki;
• 13-15. miesiąc życia – ospa wietrzna, meningokoki;
• 16-18. miesiąc życia – ospa wietrzna;
• 24. miesiąc życia – WZW A, meningokoki.

Alternatywnym rozwiązaniem jest tzw. Program na 5-tkę, składający się z preparatów skojarzonych 5w1 (w ramach jednego zastrzyku podawane jest szczepienie przeciwko DTP, Polio oraz Hib). Rodzice mogą skorzystać także ze szczepień skojarzonych 6w1 – wtedy w ramach jednego wkłucia podawane jest szczepienie przeciwko DTP, Polio, Hib oraz WZW B.