Żółtaczka u noworodków przyczyny i objawy. Kiedy leczyć żółtaczkę?
Żółte zabarwienie noworodka z pewnością zestresowało niejednych rodziców. Kojarzymy je bowiem z żółtaczką u dorosłych, która jest poważną chorobą. Na szczęście żółtaczka fizjologiczna nie jest niczym poważnym – to objaw, który bardzo często występuje zarówno u wcześniaków, jak i dzieci urodzonych w terminie. Jakie są jej przyczyny i objawy? Czy żółtaczkę fizjologiczną należy leczyć?
Przyczyny żółtaczki fizjologicznej u noworodków?
Żółtaczka fizjologiczna u noworodków jest całkowicie normalnym objawem, który nie świadczy o chorobie lecz o wysokim stężeniu bilirubiny. To barwnik wydalany przez wątrobę i drogi żółciowe, który powstaje z rozpadu hemoglobiny. U noworodków stężenie tego barwnika zwiększa się około drugiej lub trzeciej doby po urodzeniu. Dlaczego? Ponieważ w organizmie dziecka dochodzi do wymiany rodzaju hemoglobiny, a wiele erytrocytów nagromadzonych w okresie płodowym ulega rozpadowi. Wątroba malucha nie jest jednak w stanie poradzić sobie z natężeniem bilirubiny, dlatego skóra przybiera żółty kolor.
Objawy żółtaczki fizjologicznej
Żółtaczka fizjologiczna jest bardzo łatwa do zauważenia przez rodziców. Skóra dziecka nabiera charakterystycznego żółtego koloru. Dotyczy to także białek oczu, po których najłatwiej rozpoznać żółtaczkę. Żółknięcie rozpoczyna się od głowy, a dopiero wtedy na tułowiu. Nie wszystkie części ciała dziecka zmieniają kolor na żółty – niekiedy rączki i nóżki nie są żółte, choć maluch ma żółtaczkę. Aby można było mówić o żółtaczce fizjologicznej, musi ona wystąpić od drugiej lub trzeciej doby życia. Powinna także ustąpić samoistnie około dziesiątej doby. U wcześniaków może się to wydarzyć później, około czternastu dni po porodzie.
Dodatkowe badania na żółtaczkę – kiedy je wykonać?
Rodzice mogą być zaniepokojeni, gdy żółtaczka u dziecka pojawia się już w pierwszej dobie życia lub też po okresie żółtaczki fizjologicznej (po dwóch tygodniach). Należy wtedy wykonać badania stężenia bilirubiny we krwi. Jeśli będzie ono zbyt wysokie, rodzice mogą zauważyć także nietypowe, szaro-białe stolce a także mocz o ciemnopomarańczowej barwie. Dodatkowo skóra dziecka może zmienić kolor z żółtego na żółto-oliwkowy. Tego typu żółtaczka może być spowodowana różnymi czynnikami, najczęściej jednak jest nim pokarm matki. Zawiera on substancje, które hamują wydalanie bilirubiny z organizmu dziecka, przez co cały proces trwa znacznie dłużej – tego typu żółtaczka może ustąpić dopiero po trzecim miesiącu życia. Poza zabarwieniem skóry zwykle nie towarzyszą jej żadne inne objawy. Żółtaczka patologiczna może być wywołana także przez konflikt serologiczny, czyli niezgodność grupy krwi dziecka z grupą krwi matki. W takiej sytuacji krwinki w układzie krwionośnym niemowlęcia niszczone są przez przeciwciała matki, które zostały przekazane dziecku przez łożysko. Przy tego typu żółtaczce konieczne jest naświetlanie wykorzystujące lampę UV do fototerapii. Naświetlanie ma na celu rozbicie bilirubiny w skórze. W skrajnych przypadkach żółtaczka może być spowodowana chorobami wątroby, zakażeniami a nawet zarośnięciem dróg żółciowych. O wszystkich badaniach oraz ewentualnym zastosowaniu terapii decyduje lekarz.
Jak zapobiegać nasileniu żółtaczki fizjologicznej?
Aby uniknąć nasilonej żółtaczki fizjologicznej, warto pamiętać o kilku elementach:
- Ze względu na to, że przyczyną nasilonej żółtaczki u niemowląt może być zbyt mała ilość kalorii, pamiętajcie o tym, by częściej karmić dziecko. Powinno ono otrzymywać pokarm od ośmiu do dwunastu razy na dobę.
- Mitem jest, że woda lub glukoza może zmniejszyć ilość bilirubiny we krwi i przyczynić się do zmniejszenia objawów żółtaczki. W taki sposób możemy jedynie zmniejszyć wartość mleka i tym samym przyczynić się do zbyt małej podaży kalorii u dziecka. U tak małych dzieci podawanie wody powinno być wskazane przez lekarza. Dzieje się tak tylko w sytuacji, w której niemowlę jest odwodnione.
Podczas wypisu ze szpitala warto także spytać lekarza, w jaki sposób przebiega żółtaczka u Waszego dziecka. Lekarz powinien wskazać na metody postępowania oraz objawy, które mogą być niepokojące.
Jak leczyć żółtaczkę fizjologiczną?
Żółtaczka fizjologiczna jest całkowicie naturalna, choć nie występuje u wszystkich noworodków. Nie trzeba jej zatem leczyć. Również żółtaczka wywołana mlekiem matki nie wymaga żadnego leczenia. Oba typy ustępują samoistnie, choć w zupełnie innym czasie. W sytuacji, w której stężenie bilirubiny jest wyjątkowo wysokie bądź cały czas się zwiększa, lekarz może zalecić naświetlanie lampą UV. Naświetlanie trwa całą dobę i obejmuje całą powierzchnię skóry dziecka. Najczęściej fototerapia daje pożądane skutki, jednak w wyjątkowych sytuacjach może zajść konieczność przetoczenia krwi. Pozwala ona na wymianę części krwi u dziecka, a zatem także na zmniejszenie stężenia bilirubiny.
Chociaż żółtaczka kojarzy nam się z poważnym schorzeniem, u noworodków jest ona całkowicie normalnym objawem fizjologicznym, związanym ze zmianami w małym organizmie. Rodzice nie powinni zatem się jej obawiać. Warto jednak pamiętać o uważnej obserwacji dziecka, by móc szybko zareagować w sytuacji, w której żółtaczka będzie jednak wymagać interwencji lekarskiej.
Powiązane wpisy
Ciemieniucha jest problemem wieku niemowlęcego, z którym boryka się wielu rodziców. Nie warto się jednak denerwować - nie jest to przypadłość, która stanowi...
Zima to pora roku, która wymaga od rodziców jeszcze uważniejszej pielęgnacji skóry niemowlęcia. Wiąże się bowiem z mrozami i zimnym wiatrem podczas spacerów...
Ochrona skóry dziecka latem jest niezwykle istotnym elementem codziennej pielęgnacji. Słońce, suche powietrze i długie przebywanie na zewnątrz może być...
Pielęgnacja noworodka oraz zachowanie higieny skóry to bardzo ważne zadanie, przed którym stoją rodzice. Nierzadko wzbudza lęk, zwłaszcza w pierwszych dniach...
Zadaj pytanie lub napisz komentarz