Poród przedwczesny - objawy, przyczyny. Kiedy poród przedwczesny jest bezpieczny?

Według definicji WHO o przedwczesnych porodach mówimy wówczas, kiedy dziecko przychodzi na świat przed 37. tygodniem ciąży. Z tym zjawiskiem najczęściej spotykamy się podczas ciąż mnogich, ale może ono dotyczyć praktycznie każdej przyszłej mamy. Statystyki pokazują, że każdego roku w Polsce rodzi się niemal 30.000 wcześniaków, co stanowi około 6,7% wszystkich porodów. Chociaż porody przedwczesne nie występują często, warto mieć świadomość, z jakimi konsekwencjami wiążą się dla matki i dziecka. Jakie są jego przyczyny i objawy? Czy poród przed terminem jest bezpieczny?

Objawy przedwczesnego porodu

Krótko przed planowanym terminem porodu kobieta może odczuwać dziwne, nieregularne skurcze i rozkurcze macicy, nazywane skurczami Braxtona-Hicksa. Jest to całkowicie naturalny “trening” przygotowujący ciało do porodu, dlatego młode mamy nie powinny odczuwać niepokoju, kiedy się pojawią. Są mniej bolesne od prawdziwych skurczy porodowych i można je złagodzić np. ciepłą kąpielą. Jednak zdarza się, że skurcze zaczynają doskwierać znacznie szybciej. Czy mogą oznaczać zbliżający się poród?

Skurcze Braxtona-Hicksa a skurcze zapowiadające poród

Różnice pomiędzy skurczami Braxtona-Hicksa a skurczami sygnalizującymi poród są wyczuwalne w szczególności na poziomie częstotliwości, długości i intensywności. Te pierwsze przypominają zaciskanie się macicy i pojawiają się dopiero w trzecim trymestrze. Mogą występować nawet do kilkunastu razy w ciągu doby, zazwyczaj związane są m.in. ze zmianą pozycji lub szybszym marszem. Pojedyncze skurcze trwają krótko, raptem 30-45 sekund. Nie są zbyt bolesne i samoczynnie ustają zazwyczaj po godzinie. Co ważne, nie każda kobieta będzie je odczuwać, zwłaszcza, jeśli nosi pod sercem swoje pierwsze dziecko.

W przeciwieństwie do skurczów Braxtona-Hicksa stoją skurcze zwiastujące przedwczesny poród. Pojawiają się pomiędzy 22. a 37. tygodniem ciąży, a ich intensywność nie ustaje nawet po dłuższej chwili. Co więcej, mogą być nasilone, bardziej regularne i zdecydowanie mało przyjemne. Każda młoda mama, która ich doświadcza, powinna natychmiast skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę lub udać się na izbę przyjęć szpitala położniczego. Na miejscu specjalista przeprowadzi badanie ginekologiczne, KTG i USG, a na jego podstawie oceni, czy ciąża zagrożona jest przedwczesnym porodem.

Dostępne warianty

Ilość sztuk: 30 szt.

Pieluszki Bella Baby Happy Nano do 700 g 30 szt.

Cena 1 opak. 57,16 zł

Dostępne warianty

Opakowanie: 30g, 100g, 100 + 30g

Maść ochronna na odparzenia Bepanthen Baby

22,51 zł - 48,12 zł

Dostępne warianty

Ilość sztuk: 46 szt.

Pieluszki dla wcześniaków Bella Happy 0 Before Newborn do 2kg

Cena 1 opak. 26,99 zł Cena 8 opak. 26,95 zł

POLSKA MARKA

Dostępne warianty

Ilość sztuk: 60 szt., 4 x 60 szt.

Chusteczki nawilżane WaterWipes BIO nasączone wodą

12,40 zł - 50,48 zł

Jakie oznaki powinny wzbudzić niepokój?

• ucisk lub ból w miednicy, biodrach i kroczu,
• skurcze pod kością łonową - mogą przypominać skurcze menstruacyjne,
• skurcze w jelitach i/lub biegunka,
• ból dolnej części pleców,
• ucisk w plecach,
• zwiększona ilość wydzieliny z pochwy,
• wodnista ciecz, wydzielina z pochwy zabarwiona na różowo lub brązowo, krew.

Przyczyny przedwczesnego porodu

Przyczyn przedwczesnego porodu może być naprawdę wiele. Za najbardziej podstawowe kryterium podziału uznajemy przyczyny zależne oraz niezależne od stylu życia kobiety ciężarnej. Przyszłe mamy powinny zatem unikać stresu, w miarę możliwości odpocząć od pracy, niewskazany będzie także nadmierny wysiłek fizyczny. Bezwzględnym obowiązkiem kobiet w ciąży jest unikanie używek, ale także odpowiednie odżywianie i dbałość o zachowanie prawidłowej wagi ciała. Nie bez znaczenia jest także prawidłowa higiena osobista.

Czynnikami, na które panie nie mają natomiast wpływu są indywidualne uwarunkowania, takie jak wady budowy narządów rodnych, a także zakażenia oraz przebyte choroby. Należy pamiętać, że ryzyko przedwczesnego porodu dotyka szczególnie kobiety, które mamami zostają zbyt wcześnie (poniżej 17. roku życia), lub zbyt późno (powyżej 35. roku życia). Świadomie planując rodzicielstwo należy zatem liczyć się z konsekwencjami naturalnych uwarunkowań biologicznych.

Najczęściej występujące przyczyny przedwczesnych porodów:

• nadmierne rozciągnięcie macicy (charakterystyczne dla ciąż mnogich),
• pęknięcie pęcherza płodowego,
• choroby matki zakłócające prawidłowy przebieg ciąży,
• niedokrwienie macicy i łożyska,
• nieprawidłowe zagnieżdżenie się jaja płodowego,
• nadmierny stres i stosowanie używek przez matkę,
• reakcje immunologiczne w organizmie matki,
• stany zapalne i zakażenia w macicy,
• wady anatomiczne macicy,
• zbyt wczesny lub zbyt późny wiek ciężarnej.

Poród przedwczesny - kiedy jest bezpieczny?

Jak już wspomnieliśmy, kobieta, która rozpoznała u siebie symptomy przedwczesnego porodu powinna jak najszybciej zgłosić się na kontrolę lekarską, najlepiej do szpitala położniczego. Jeśli lekarze stwierdzą konieczność pozostania na oddziale, zaczną robić wszystko, aby życiu matki i dziecka nie zagrażało niebezpieczeństwo.

Młoda mama, u której skurcze nastąpiły pomiędzy 24. a 34. tygodniem ciąży z pewnością otrzyma podane domięśniowo sterydy, takie jak deksametazon i betametazon, które przejdą przez łożysko. Celem włączenia sterydów jest przede wszystkim przyspieszenie dojrzewania płuc dziecka oraz zmniejszenie ryzyka krwawień do ośrodkowego układu nerwowego. Z ich pomocą minimalizuje się również wszelkiego rodzaju powikłania związane z wcześniactwem.

Dobrym rozwiązaniem jest także podanie kobiecie dożylnego wlewu z siarczanu magnezu. Wykazuje on skuteczne działanie ochronne wobec delikatnego układu nerwowego dziecka, zmniejszając ryzyko wystąpienia porażenia mózgowego. Wlewy tego typu podawane są mamom, których poród ma miejsce przed 32. tygodniem ciąży. W przypadku porodów przedwczesnych pomocna będzie również antybiotykoterapia, którą stosuje się pomiędzy 24. a 34. tygodniem ciąży po zauważeniu odpłynięcia wód owodniowych.

Bezpieczeństwo wcześniaka po narodzinach

Przedwczesny poród dla każdego rodzica stanowi prawdziwe zaskoczenie, ale przede wszystkim także wyzwanie, które bywa niezwykle stresujące. Maluchy urodzone przed czasem wymagają bowiem wyjątkowej opieki, pozostając pod stałą kontrolą lekarzy. Niezwykle istotne jest odpowiednie żywienie i pielęgnacja w pierwszych dniach życia poza brzuchem mamy, a następnie prawidłowa organizacja pobytu dziecka w domu. Chociaż z początku rodzicom wydaje się, że świat staje na głowie, szybko zrozumieją, że wcześniak to prawdziwy, mały wojownik.

Przede wszystkim należy pamiętać, że nawet po wypisaniu ze szpitala wcześniak nie przestaje być wcześniakiem i nadal powinien być prowadzony przez interdyscyplinarny zespół specjalistów, którzy ze sobą ściśle współpracują. Taka opieka, aby była kompleksowa, powinna trwać nawet do 3. roku życia malucha!

Po stronie rodziców spoczywa natomiast odpowiednia pielęgnacja nastawiona na potrzeby maluszka, który pojawił się na świecie przed planowanym terminem porodu. Czego potrzebuje wcześniak? Przede wszystkim bliskości - wszak nie dane mu było doświadczyć jej w maminym brzuchu aż dziewięciu miesięcy. Doskonale sprawdzi się w tej sytuacji kangurowanie, czyli przytulanie nagiego malucha do gołego ciała celem pobudzenia bliskości z rodzicem. Nie bez znaczenia będzie także pozycja spoczynku dziecka w łóżeczku - należy zapewnić mu maksimum komfortu i bezpieczeństwa układając je np. w gniazdach dla niemowląt. Ścisłe otulenie pozwoli poczuć się wcześniakowi jak w brzuchu mamy.

Rodzice wcześniaków powinni także szczególnie uważać na infekcje, które mogą osłabić organizm maluszka. W tym celu konieczne będzie częste mycie rąk, a także dbanie o najwyższe standardy bezpieczeństwa, w szczególności przed i po zmianie pieluszki, kąpieli i karmieniu.

Warto przemyśleć także zakup monitora oddechu, który umożliwi rodzicom stałą kontrolę prawidłowego oddechu dziecka. Takie monitory stosuje się zazwyczaj do pierwszego roku życia malucha. Pomagają uniknąć tzw. śmierci łóżeczkowej oraz bezdechów charakterystycznych właśnie dla wcześniaków.