Lęk separacyjny u niemowlaka

Lęk separacyjny u niemowląt to temat, z którym powinien się zapoznać każdy rodzic. Strach u małego dziecka może się objawiać na różne sposoby. Jakie są tego przyczyny? Ile trwa lęk separacyjny? Jak sobie z tym poradzić? Podpowiadamy.

Lęk separacyjny – kiedy występuje?

Lęk separacyjny pojawia się na pewnym etapie rozwoju u każdego małego dziecka. Pierwszy jest lęk separacyjny u niemowlaka zauważalny jest pomiędzy 7. a 9. miesiącem życia. Wynika on z obawy przed separacją od rodziców, w tym w szczególności od matki. Maluch nie rozumie jeszcze wtedy, że krótkotrwała nieobecność rodzica nie jest jednoznaczna z jego zniknięciem na zawsze. W tym wieku lęk separacyjny może wystąpić zarówno w nocy, jak i w dzień, kiedy maluchem opiekuje się ktoś inny.

Jak objawia się lęk separacyjny u dziecka? Niektóre dzieci przechodzą lęki separacyjne spokojnie, inne reagują na nieobecność rodziców wręcz histerycznie. Charakterystyczne oznaki to np. gwałtowne wybuchy płaczu w odpowiedzi na odejście mamy od kołyski czy też niepokój oraz trudności w zasypianiu, podczas gdy maluchem opiekuje się inna osoba.
Jakie są tego przyczyny? Specjaliści uważają, że za lęk separacyjny u niemowlaka, a także stany lękowe u starszych dzieci, np. lęk separacyjny u dwulatka lub lęk separacyjny u trzylatka mają przyczyny:

• biologiczne – ryzyko wystąpienia długotrwałego lęku separacyjnego może być wysokie u tych rodziców, którzy sami cierpią z powodu zaburzeń lękowych lub psychicznych. Lęk może wynikać także z przewlekłej choroby dziecka i, co za tym idzie, częstych hospitalizacji;
• psychologiczne – lęk separacyjny może wystąpić także wtedy, gdy dziecko jest nadwrażliwe emocjonalnie;
• środowiskowe – lęk separacyjny u niemowlaka może stanowić konsekwencję zbyt nadopiekuńczego zachowania ze strony rodziców. Do jego wystąpienia może się także przyczynić zbyt napięta atmosfera w najbliższym otoczeniu oraz nagłe zmiany, takie jak np. przeprowadzka lub śmierć bliskiej osoby.

Ile trwa lęk separacyjny?

Kiedy przechodzi lęk separacyjny? Największe nasilenie objawów jest obserwowane pomiędzy 9. i 12. miesiącem życia, następnie strach przed rozstaniem z rodzicami słabnie. Cały etap lękowy może trwać jednak aż do 4. roku życia, a później znów się powtórzyć w okresie przedszkolnym, dlatego konieczne jest, aby rodzice malucha uzbroili się w cierpliwość i okazali mu maksimum wsparcia i ciepła.
Lęk separacyjny u dziecka nie powinien być bagatelizowany. Jeśli objawy lękowe nasilają się lub też towarzyszą im inne nietypowe symptomy, należy skonsultować się ze specjalistą. W przeciwnym wypadku w późniejszym wieku mogą wystąpić liczne problemy natury emocjonalnej, takie jak np. lęk separacyjny u dorosłych.

Lęk separacyjny – jak sobie radzić?

W sytuacji, gdy u małego dziecka wystąpił lęk separacyjny w nocy lub w dzień, najważniejsze jest, aby jego rodzice zachowali spokój oraz zapewnili maluchowi poczucie bezpieczeństwa. Specjaliści radzą, aby mama odroczyła swój powrót do pracy do czasu pierwszych urodzin bobasa, a jeśli jest to niemożliwe, pozostawiała dziecko pod opieką jednej stałej osoby. Zaufana opiekunka powinna jak najszybciej zająć niemowlaka czymś ciekawym.
Pożegnań z małym dzieckiem nie należy niepotrzebnie przedłużać, nie można także być zbyt wylewnym. Nie jest wskazane również, aby wymykać się ukradkiem, ponieważ to może się przyczynić do utraty zaufania ze strony malucha. Naukę spokojnego rozstania z rodzicem należy przeprowadzać stopniowo – na początku wystarczy 10 lub 15 minut nieobecności, następnie można wydłużać ten czas.
Ciekawym sposobem na uporanie się z lękiem separacyjnym u dziecka jest tzw. zabawa w a kuku. Polega ona na naprzemiennym chowaniu i odkrywaniu twarzy rodzica. Wyższy poziom tej zabawy to ukrywanie się za ścianą i powracanie do malucha. Dzięki temu dziecko zaczyna rozumieć, że zniknięcie twarzy ukochanej osoby z zasięgu jego wzroku nie wiąże się z niczym złym i nie musi się tego obawiać.